Grachtengordel

In de 17e eeuw ging het Amsterdam voor de wind, maar al die financiële voorspoed had ook een keerzijde. Door de populariteit van de stad was er een groot gebrek aan leefruimte en woningen. Het gemeentebestuur besloot daarop Amsterdam uit te breiden met een woonwijk voor de arbeiders en kleine bedrijfjes, een gebied dat we nu kennen als de Jordaan. Voor de elite werd een residentieel gebied ontwikkeld met imposante huizen en diepe tuinen langs nieuw gegraven grachten; de Grachtengordel.

Herengracht – Keizersgracht – Prinsengracht

De stadsuitbreiding werd professioneel aangepakt met als doel nut en schoonheid met elkaar te verenigen. Waar mogelijk werd gebruik gemaakt van strakke geometrische vormen, welke vandaag de dag nog steeds duidelijk zichtbaar zijn als je naar de kaart van Amsterdam kijkt, of de binnenstad vanuit een helikopter bekijkt.  Het historische stadscentrum eindigde oorspronkelijk bij de Singel en de Kloveniersburgwal. Vanaf deze grens werden drie nieuwe grachten gegraven die als halve ringen het centrum omsluiten. De eerste ring is de Herengracht, waarna de Keizersgracht en de Prinsengracht naar buiten toe volgen. Tussen de Brouwersgracht en de Leidsestraat ligt de Grachtengordel-West, van de Leidsestraat tot de Amstel is de Grachtengordel-Zuid.

Meer zien van de Grachtengordel

Sinds 2010 staat de Grachtengordel op de UNESCO Werelderfgoedlijst en wordt het stadsbeeld beschermd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat op de meeste ansichtkaarten statige herenhuizen en romantische grachten staan; de Grachtengordel is typerend voor Amsterdam. Ben je benieuwd naar de huizen achter de gevel? Dan kun je een kijkje nemen bij museum Willet-Holthuysen, waar de inrichting van een woonhuis uit 1895 onveranderd te bewonderen is. Of misschien mag je tijdens het Grachtenfestival wel bij iemand binnen of vanaf het dak genieten van de klassieke grachtconcerten. En tijdens de Open Tuinen dagen stellen bewoners van de grachtenpanden hun indrukwekkende tuinen open voor het publiek. Maar de beste manier om de Grachtengordel te bekijken is misschien wel vanaf een rondvaartboot, zo mogelijk onder het genot van een glaasje champagne, om ook een beetje te ervaren hoe de elite van Amsterdam leeft.

Bewoners van de Grachtengordel

Ondanks de schoonheid en aantrekkingskracht heeft de Grachtengordel in Nederland ook een minder positieve betekenis, als de term gebruikt wordt om te verwijzen naar de inwoners van de buurt. Dit komt voort uit een aantal prominente en bekende Nederlanders die binnen de grachtengordel wonen, en voor een aanzienlijk deel betrokken zijn bij de opinievorming in Nederland. Hun linkse, progressieve en ietwat elitaire gedachtegoed wordt niet door iedereen gewaardeerd.